Formacja pastoralna jest jednym z wymiarów wychowania w Warmińskim Seminarium Duchownym. Jej celem jest przygotowanie alumnów do służby duszpasterskiej w Kościele, którą będą pełnili po otrzymaniu święceń kapłańskich. Alumni pierwszych czterech roczników przygotowują się przez formację ludzką, duchową i intelektualną. Jednakże w czasie wakacji mogą angażować w pewne formy pracy charytatywnej i ewangelizacyjnej. Alumni „Hosianum” mają także możliwość pracy z osobami chorymi i cierpiącymi. Począwszy od III roku odwiedzają chorych w domach, zanoszą im Komunię Św. Jako wolontariusze pełnią posługę w olsztyńskim schronisku dla bezdomnych. Starają się nieść nadzieję umierający, nieuleczalnie chorym, tym, którzy stracili sens i radość życia, ucząc się jednocześnie realizacji prawa miłosierdzia względem cierpiących duchowo i fizycznie. Obok nich są także lekarze, pielęgniarki, wolontariusze i księża. To oni usłyszeli w swoim sumieniu głos wzywający do posługi cierpiącym i umierającym.
Klerycy współpracują z osobami świeckimi uczestnicząc w spotkaniach wspólnot i ruchów religijnych na terenie parafii olsztyńskich Oazy Światło-Życie, Domowego Kościoła, Odnowy w Duchu Świętym i Neokatechumenatu. Celem tych doświadczeń duszpasterskich jest ukształtowania przyszłych kapłanów na gorliwych i troskliwych pasterzy wspólnot parafialnych, w których będą pracowali w przyszłości.
